قمصر، پایتخت گلاب‌گیری ایران، در فاصله ۳۰ کیلومتری جنوب شهرستان کاشان، یکی از برترین مقاصد گردشگری استان اصفهان به شمار می‌رود؛ شهری با طبیعت بکر و سرسبز که به وجود گل‌های محمدی (گل سرخ یا رز) مشهور است. شاید برایتان جالب باشد که بدانید در جهان حدود ۲۰,۰۰۰ گونه گل رز وجود دارد؛ اما هیچ‌یک از آن‌ها عطر گل‌های محمدی قمصر کاشان را ندارند. گلاب این گل‌ها به‌حدی باکیفیت است که آن را برای شست‌وشوی کعبه به کار می‌گیرند. از دیگر گل‌های زیبای طبیعت قمصر می‌توان به گل مینیاتوری سرخ بنگال، گل سرخ فرانسه و گل نسترن اشاره کرد.

یافته‌های باستان‌شناسان نشان می‌دهد که قدمت قمصر به احتمال زیاد به دوران قبل از اسلام باز می‌گردد؛ شهری با جاذبه‌های تاریخی و طبیعی متعدد نظیر مساجد، برج‌ها، روستاها، دشت‌های وسیع، مناطق کوهستانی و مراتع سرسبز که هر سال گردشگران بسیاری را به‌سمت خود می‌کشاند. بهترین زمان سفر به قمصر با آب و هوای نسبتا معتدل، فصل گلاب‌گیری (اردیبهشت‌ماه) است؛ البته دیگر ماه‌های بهاری، تابستان و فصل پاییز نیز زمان مناسبی برای سفر به قمصر هستند.

باغ پرندگان
آدرس: شرق شهر قمصر، کیلومتر دو جاده قمصر به کاشان
تلفن: ۵۵۶۴۴۴۹۷ ۰۳۱
ساعت فعالیت: همه‌روزه از ساعت هشت تا ۱۹

باغ پرندگان قمصر با حدود ۱۰ هکتار وسعت، از زیباترین جاهای دیدنی این شهر است؛ باغی که می‌توانید در آن چند ساعتی را به گشت‌وگذار بپردازید و از تفریح در آن لذت ببرید. در باغ پرندگان قمصر حیواناتی از ۱۷ کشور مختلف و همچنین جانوران بومی ایرانی نگهداری می‌شوند. برخی از پرندگان شکاری مانند شاهین و عقاب در قفس هستند؛ در حالی که دیگر پرندگان به‌صورت آزادانه در کنار شما پرواز می‌کنند؛ موضوعی که برای بسیاری از بازدیدکنندگان بسیار جذاب و دلنشین است.

باغ پرندگان قمصر در ورودی شهر قرار دارد و دارای امکاناتی چون رستوران، سفره‌خانه، سالن کنفرانس و سالن غذاخوری برای سرویس‌دهی به بیش از ۳,۰۰۰ نفر، گلخانه، دریاچه، آبشار و بازارچه صنایع دستی است. در این باغ می‌توانید از حدود ۱۵۰۰ گونه کمیاب مانند انواع طوطی، مرغابی، فلامینگو، کبوتر، توکا، چکاوک، اسب مینیاتوری، بز، آهو و دیگر حیوانات دیدن کنید.

منطقه حفاظت‌شده قمصر و برزک
آدرس: غرب شهر قمصر، گستره جغرافیایی میان سه شهر برزک، قمصر، جوشقان‌وکامو

در منطقه حفاظت‌شده قمصر و برزک، گونه‌های نادر گیاهی و جانوری متعددی زندگی می‌کنند
منطقه حفاظت‌شده قمصر و برزک با مساحت ۵۹,۹۶۶ هکتار در ارتفاعات رشته‌کوه‌های کرکس در شهر برزک، از زیباترین شهرهای استان اصفهان، قرار دارد؛ منطقه‌ای که در سال ۱۳۸۷ به‌عنوان منطقه شکار ممنوع و در سال ۱۳۸۹ به‌عنوان منطقه حفاظت‌شده ثبت شد. بیشتر وسعت منطقه، کوهستانی با ارتفاع بالای ۱۴۰۰ متر از سطح دریا است و قسمت محدودی را نواحی دشتی تشکیل می‌دهد.

در منطقه حفاظت‌شده قمصر و برزک با اقلیم خشک و نیمه‌خشک، گونه‌های نادر جانوری و گیاهی نظیر کل، بز، قوچ، میش، پلنگ، گربه وحشی، گربه پالاس، کفتار، گرگ، روباه، پایکا، انواع جوندگان و خزندگان، انواع پرندگان از جمله کبک، تیهو، بلدرچین، کوکر شکم سیاه، عقاب صحرایی، پیغو، انواع گیاهان گون، درمنه و چوبک به چشم می‌خورند. چشم‌اندازهای طبیعی و چشمه‌سارهای متعدد و زیبا از جاذبه‌های گردشگری منطقه حفاظت‌شده قمصر و برزک هستند و پیک‌نیک در آن در فصول گرم سال از تفریحات محبوب گردشگران به شمار می‌آید.

باغ کیهان قمصر
آدرس: شهر قمصر، محله میان ده، روبه‌روی بلوار کمربندی و رشته‌کوه قبله
تلفن: ۲۶۴۴۸۳۸ ۰۹۱۳

باغ کیهان یا رحمت‌آباد از دیدنیهای محبوب قمصر است که در سال ۱۳۵۲ شمسی همراه با یک رشته قنات توسط «سید کیهان لاجوردی قمصری» خریداری و در طول ۴۰ سال، آباد و امکانات رفاهی متعددی به آن اضافه شد. شرکت در جشن گلاب‌گیری در باغ، قدم زدن در راهروهای مزین به درختان بزرگ گردو، صنوبر و مو و اقامت در اتاق‌های زیبای باغ کیهان از پرطرفدارترین فعالیت‌های گردشگران در قمصر به شمار می‌روند.

یک خانه باغ زیبا، دو سوئیت تک و دو خوابه بزرگ سنتی با سقف‌های چوبی، استخر بزرگ آبیاری و یک آلاچیق بزرگ، محوطه گلاب‌گیری سنتی همراه با استخر و انبارهای آن و محوطه قدیمی گلاب‌گیری سنتی همراه با حوض پرآب و اتاقی ذوزنقه‌ای‌شکل از امکانات تعبیه‌شده در باغ کیهان قمصر هستند.

چشمه آب صالح
آدرس: شهرستان کاشان، بخش قمصر، غرب شهر برزک، کوه کمر اشک
چشمه آب معدنی صالح در ارتفاع ۳۰۰ متری کوه کمر اشک، یکی از کوه‌های مشهور قمصر قرار دارد؛ چشمه‌ای که آب آن به باور برخی برای درمان بیماری‌های قلبی و عروقی و همچنین رماتیسم مفصلی، گوارش و کم‌خونی مفید است. در اطراف چشمه، جوی‌های آبی جاری دیده می‌شوند که دورتادور آن و کوه را احاطه کرده‌اند. از آب چشمه صالح به‌عنوان مسکن، اشتهاآور، ملین و درمان تورم موضعی نیز استفاده می‌کنند. در گذشته به این چشمه آبساله می‌گفتند و آب آن را برای درمان بیماری‌های پوستی به‌خصوص بیماری سالک به کار می‌گرفتند.

قله گرگش
آدرس: جنوب غربی شهرستان قمصر، شمال شهر کامو و چوگان

گرگش قله‌ای با ارتفاع ۳۶۰۰ متر از رشته‌کوه کرکس است که در شمال شهر کامو و چوگان قرار دارد؛ کوهی گرانیتی و زیبا با چشمه‌های متعدد پرآب که بر فراز آن می‌توان چشم‌اندازهای خارق‌العاده‌ای از قمصر و کامو و چوگان را تماشا کرد. چشمه کبیر در مسیر صعود به قله گرگش از مشهورترین دیدنیهای این کوه است. برای دسترسی به قله باید از انتهای باغ‌های سیب، بادام، انگور، گردو، سنجد، گیلاس، و گل سرخ شهر کامو و چوگان حرکت کنید. گرگش در زبان محلی به‌معنای «بام کاشان» ترجمه می‌شود.

برج حسن کر جوشقان
آثار ملی ایران
آدرس: شهر جوشقان و کامو، شرق جوشقان قالی
برج حسن کر جوشقان با قدمتی از دوره قاجار از آثار ثبت شده ملی ایران با شماره ۲۶۶۰۲ در استان اصفهان است. شهر جوشقان در فاصله حدود ۵۰ کیلومتری جنوب غرب شهر قمصر قرار دارد. ارتفاع این برج سه طبقه حدود ۷۵ متر و وسعت آن به‌همراه اتاق‌های مجاورش ۱۳۰ متر مربع است.

کاروانسرای شاه عباسی قمصر
آدرس: شمال شرق شهر قمصر، کیلومتر دو جاده قمصر به کاشان

قدمت کاروانسرای شاه عباسی قمصر یا کاروانسرای گبرآباد با معماری کاروانسراهای کوهستانی ایران به دوره صفوی بازمی‌گردد؛ کاروانسرایی که گفته می‌شود پادشاهان بزرگی چون شاه عباس در آن به آموزش و سخنرانی سربازان مشغول بودند. کاروانسرای شاه عباسی در مسیر یکی از مهم‌ترین شاه‌راه‌های تاریخی ایران در آن دوره قرار داشته و به همین دلیل، کمک بسیاری به کاهش انزوای قمصر و رشد آن در زمینه‌های مختلف تاریخی، اجتماعی و فرهنگی کرده است. این کاروان‌سرا پلانی مربعی شکل از نوع چهار ایوانی با چهار برج در چهار کنج دارد.

مسجد جامع قمصر
آثار ملی ایران
آدرس: شهر قمصر، بلوار ساحلی
تلفن: ۵۵۶۴۷۰۹۹ ۰۳۱

به گفته برخی تاریخ‌شناسان، قدمت مسجد جامع قمصر به دوره قبل از حکومت صفویان بازمی‌گردد؛ مسجدی بدون مناره و گنبد با نمای آجری و یک حوضچه زیبا در ورودی که در کنار درخت چناری ۵۰۰ ساله در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. مسجد جامع قمصر در گذشته دارای صحن، شبستان‌های تابستانی و زمستانی و صفه‌های متعدد با پایه‌های ضخیم بود؛ اما در حال حاضر، هیچ‌گونه آثار هنری یا اسنادی از آن در دست نیست.

خانه یا سوراخ وروو
آدرس: شمال شرق شهر قمصر، کیلومتر هفت جاده قمصر-كاشان، ارتفاعات غربی روستای مسلم آباد
سوراخ وروو بر فراز کوهی مشرف به مسیر کاروان‌رو اصفهان به کاشان قرار دارد
سوراخ وروو در واقع خانه‌ای تاریخی است که در روستای مسلم آباد (گبرآباد قدیم) و در ارتفاع ۶۰ متری از رودخانه قهرود قرار دارد. گفته می‌شود که برخی از مشهورترین راهزنان دوره قاجار در این خانه زندگی می‌کردند؛ خانه‌ای که امروز گردشگران بسیاری از آن دیدن می‌کنند. خانه وروو با معماری منحصربه‌فرد، به‌شکل حفره‌ای در دل کوه است؛ به همین دلیل به سوراخ وروو شهرت دارد.

به گفته اهالی، راهزنی به نام وروو در گذشته‌های بسیار دور در این مکان سکونت داشته و از آن به‌عنوان پایگاهی برای کنترل و غارت کاروان‌ها استفاده می‌کرد؛ زیرا این خانه بر مسیر کاروان‌رو اصفهان به کاشان مشرف بوده است.

سد قمصر
آثار ملی ایران
آدرس: هفت کیلومتری شمال شهر قمصر، محله فرفهان
سد قمصر از دیگر دیدنیهای قمصر است که از جاذبه‌های تاریخی شهر به شمار می‌آید؛ سدی روی رودخانه قمصر به طرف جلگه کاشان که قدمت آن به دوره سلطان جلال‌الدین ملکشاه سلجوقی (۴۶۵ تا ۴۸۵ هجری قمری) بازمی‌گردد. سد قمصر، ۲۲ متر ارتفاع و ۴۰ متر طول در عمق دره (۸۰ متر در قسمت بالایی سد) دارد؛ ضخامت اولیه این سد ۱۴ متر بوده و امروزه به ۲۶ متر رسیده است. از مصالح اولیه سد قمصر می‌توان به سنگ و ملاط ساروج اشاره کرد؛ سدی دست‌ساز با دریچه‌های خروج فوری آب که تا به امروز در برابر فشار آب مقاومت کرده و پابرجا مانده است.

سرای خاتون قمصر
آدرس: شهر قمصر، جنب ميدان جشنواره

سرای خاتون قمصر خانه‌ای شخصی با سبک معماری مدرن و اسلامی و حوضی زیبا، طاق و ایوانی چشم‌گیر است. طبق نظر کارشناسان، معماری این بنا از خانه تاریخی پیرنیا الگوبرداری شده است. گچ‌بری‌ها و آینه‌کاری‌های سرای خاتون قمصر از شاخصه‌های منحصربه‌فرد این بنا به شمار می‌روند؛ به‌طوری که برخی آن را با عالی قاپو اصفهان و شاهچراغ مقایسه می‌کنند.

سرای خاتون متعلق به مهندس رضایی است و در سال‌های اخیر ساخته شده است؛ با این وجود پرونده آن برای ثبت در آثار ملی ایران ارسال شده است. مقرنس‌کاری، گره‌سازی و رسمی‌بندی از دیگر هنرهای به کار رفته در سرای خاتون قمصر هستند و از بخش‌های مختلف آن می‌توان هشتی، اندرونی، شاه‌نشین، سرداب، اتاق موسیقی و اتاق آینه را نام برد. بازدید از این خانه در حال حاضر (۱۴۰۲) امکان‌پذیر نیست.

موزه گلاب قمصر
آدرس: شهر قمصر، بلوار ساحلی، جنب مسجد جامع قمصر
تلفن: ۵۵۶۴۷۰۰۷ ۰۳۱
ساعت فعالیت: همه‌روزه از ساعت ۹ تا ۱۷

موزه گلاب قمصر تنها موزه گلاب خاورمیانه است که در یک خانه تاریخی به نام خانه ذاکری با قدمتی از دوره قاجار بنا شده است. در این موزه با وسعت ۵۰۰ متر مربع انواع وسایل گلاب‌گیری قدیمی تا امروزی، تصاویر مستند تاریخی و راهنمای گلاب‌گیری به نمایش گذاشته شده‌اند.

طبق اسناد تاریخی موجود، قدمت گلاب‌گیری در قمصر به بیش از هزار سال قبل بازمی‌گردد و مردم این منطقه از دیرباز در این حوزه فعالیت می‌کردند. روش سنتی گلاب‌گیری حاصل هنر، ذوق، سلیقه، پشتکار و ابتکار مردم شهر در کنار دیگر صنعت‌هایی چون مسگری، شیشه‌سازی، و بسته‌بندی بوده است؛ اما متاسفانه امروزه دیگر اثری از آن دیده نمی‌شود.

جشن گلاب از جشن‌های سنتی ایرانی با قدمتی از ۲,۰۰۰ سال قبل (دوره ساسانی) است؛ جشنی که در آن مردم با ریختن گلاب روی یکدیگر به جشن و پایکوبی می‌پرداختند. این جشن در قمصر با نام گلابریزان شناخته می‌شود؛ در این آیین، اهالی شهر بطری‌های جواهرنشان گلاب (مینای گلاب قمصر) را به‌عنوان پیشکش برای پادشاه می‌فرستادند و خود نیز با ریختن گلاب روی سر و بدن یکدیگر جشن می‌گرفتند.

خانه‌های تاریخی قمصر
قمصر از گذشته از آب و هوایی دلپذیر برخوردار بوده است؛ به همین دلیل عمارت‌های اعیانی بسیاری در طول سال‌ها در مناطق زیبای این شهر به‌خصوص در کنار رودخانه به سبک ییلاقی با وسعت زیاد و ایوان‌های باشکوه در چند طبقه ساخته شده‌اند تا محل سکونت اشراف‌زادگان قاجاری باشند.

خانه حاج مانده علی، احسانی‌ها و رفوئی‌ها از خانه‌ های باقی‌مانده در شهر تاریخی قمصر هستند؛ در میان این بناها، خانه حاج مانده علی (سال ۱۲۶۰ هجری قمری) قدیمی‌ترین خانه تاریخی قمصر است. متاسفانه خانه‌های تاریخی قمصر مورد بازسازی و مرمت قرار نگرفته‌اند و در معرض ویرانی هستند.

مسجد امام حسن (ع)
آدرس: شهر قمصر، محله میان ده
سبک معماری مسجد امام حسن قمصر شبیه به مسجد جامع اصفهان است
محراب مسجد امام حسن (ع) از جمله مهم‌ترین دیدنی‌ها و قدیمی‌ترین اثر تاریخی قمصر است که به باور برخی به دوره سلجوقیان تعلق دارد. سبک معماری و گچبری این محراب را به دوره مغول (ایلخانیان) نسبت می‌دهند؛ محرابی که نمونه آن را می‌توان در مسجد جامع شهر اصفهان دید.

محراب مسجد دو طاق بزرگ و کوچک هلالی دارد که روی یکدیگر بنا شده‌اند. دو کتیبه در محراب به چشم می‌خورند که یکی با خط ثلث برجسته و دومی به خط کوفی نازک و ظریف نوشته شده است.

امامزاده پیر داوود (ع)
آدرس: شهر قمصر، خیابان ولیعصر

امامزاده پیر داوود (ع) از جاذبه‌های مذهبی قمصر است که با گنبدی مخروطی شکل با کاشی‌‌کاری فیروزه‌ای شامل طرح‌ها و اشکال هندسی لوزی و مربعی و چهار ایوان در چهار طرف در میان شهر خودنمایی می‌کند. نسب این امامزاده به گفته اهالی شهر به امام علی (ع) می‌رسد. امامزاده پیر داوود ابن حسن بن حسن علی بن ابی‌طالب (ع) مشرف به باغستان های انبوه و سرسبز است و در گوشه ایوان‌های آن اتاق‌هایی متحدالشکل با جرزهای کاشی‌‌کاری شده به چشم می‌خورند که به صفه‌های داخل حرم باز می‌شوند.

با توجه به نوع معماری امامزاده پیر داوود (ع)، به احتمال زیاد این بنا حدود ۷۰۰ سال عمر دارد و در دوره سلجوقیان در زمینی به مساحت هزار متر مربع ساخته شده است. بقعه حدود ۶۰۰ متر مربع وسعت دارد و ضریح فلزی و قلمزنی شده به ابعاد دو متر در دو متر در وسط آن قرار گرفته است. گنبد امامزاده پیر داوود (ع) حدود ۱۴ متر ارتفاع دارد و روی ساقه‌ای نخودی رنگ به ارتفاع یک متر بنا شده است.

امامزاده میر سلیمان (ع)
آدرس: شهر قمصر، بلوار امام، خیابان امامزاده

امامزاده میر سلیمان (ع) با تزئیناتی زیبا، شیشه‌کاری و گنبدی آبی‌رنگ از جاذبه‌های زیارتی قمصر است که زوار بسیاری را به‌سمت خود می‌کشاند. امامزادگان سلیمان و داود (ع)، برادر یکدیگر و فرزند «عبدالله بن عبدالواحد بن مالک بن شهاب‌الدین حسین بن سید مهنا الاکبر» هستند؛ امامزادگانی که در زمان سلطنت ارغون شاه ابن خاقان به قمصر هجرت کردند. ضریح جدید این امامزاده توسط هنرمندان اصفهانی در ابعاد ۱۶ متر مربع و ارتفاع ۳٫۵ متر ساخته شده است.

در باغ پرندگان قمصر چه پرندگانی نگهداری می‌شوند؟
پرندگانی از ۱۷ کشور مختلف و همچنین پرندگان بومی ایران نظیر شاهین، عقاب، فلامینگو، طوطی، مرغابی، کبوتر، چکاوک و غیره

جاهای دیدنی تاریخی قمصر کدامند؟
خانه‌های تاریخی قمصر، موزه گلاب، سرای خاتون، مسجد امام حسن، برج حسن کر جوشقان، کاروانسرای شاه عباسی، سوراخ وروو، مسجد جامع قمصر

جاهای دیدنی زیارتی قمصر کدامند؟
 امامزاده میر سلیمان (ع)، امامزاده پیر داوود (ع)، امامزادگان محمد، احمد و عبدالله (ع)

جاذبه‌های طبیعی قمصر کدامند؟
باغ پرندگان، قله گرگش، چشمه آب صالح، منطقه حفاظت‌شده قمصر و برزک، باغ کیهان